2005 yılında yazdığım bir yazıydı. Sanırım Birgün’de yayınlandı. Fotoğrafı Doğa Derneği’nin Doğa Okulu Çalışmasında çekmiştim.

Bu İnsanlar Nereye Bakıyor?

Önceleri yaşayışımızı, kültürümüzü şekillendirdiğimiz doğadan yavaş yavaş uzaklaşmaya başladık. Artık beton yığınlarından ibaret şehirlerimizde, yine beton kutular şeklindeki evlerimizde yaşıyoruz. Şimdilerde, bir dergide ya da belgeselde gördüğümüzde onu, yabancı gözlerle merakla izliyoruz. Ama sadece o kadar…

Kuş Gözlemciliği

Son zamanlarda, kuş gözlemcileri, ya da kendi deyişleri ile “kuşçular” türedi Anadolu’nun dört bir yanında; ellerinde dürbün, teleskop ve kuş kitaplarıyla kuşları izlemekteler. Sorsanız belgeselin içindeler. Gördükleri kuşları, kimi zaman fotoğraflıyorlar kimi zaman onların kayıtlarını tutuyorlar. Bazen bir tane farklı kuş görebilmek için ülkenin öbür ucunda alıyorlar soluğu ve bir kuş üzerine saatlerce tartışabiliyorlar.

Şehrin o gürültüsünde dikkatleri hep açıktır, hemen fark ederler etrafta ki kuşları, ve tabi insanlarda kuşçuları. Bu bir çılgınlık mı? Çılgınlık insanların unutmaya başladığı doğayı sevmekse, evet.

Peki kuş gözlemciliği nasıl yapılır?

Doğaya duyulan merak ve hayranlık, onunla tanışmaya sevk eder insanı. Elbette tanışmak için bir yerden başlamak gerek. Bir yerden başladınız mı tanımaya, zaten sonu yoktur. Çünkü tanıdıkça sever insan ve hatta tanımadıkları için merakı daha da artar.

Kuş gözlemciliği için, doğaya duyulan ilgi yeterli oluyor. Çünkü insanların bulunduğu her yerde kuşlar da vardır. Şehirlerde, ormanlarda, dağlarda, göllerde, deniz kıyısında, ovalarda… Düşlediğimiz her yerde, her zaman kuşları gözlemleyebiliriz. Gözlemlerimizi onları rahatsız etmeden yaparız.

Bir rehber kitap ve bir dürbün daha ileriki aşamalarda da belki bir teleskop kuşları öğrenmemiz için bize yardımcı olur. İlk başta hepsini birbirine benzettiğimiz kuşları bir süre sonra birbirinden ayırt etmeye başlarız. Kuşçular gördükleri kuşları not ederek birbirleriyle paylaşırlar. Bu bilgi paylaşımı ile kuşlar ve alanlar hakkında bilgimiz artar. Siz de bulunduğunuz şehirdeki kuşçularla irtibata geçerseniz onlardan bölgenizdeki kuşlar ve Önemli Kuş Alanları (ÖKA) hakkında bilgi ve yardım alabilirsiniz.

Kuş gözlemcileri arasındaki iletişim ve getirileri

Kuş gözlemcilerinin sayılarının son yıllarda hızla artması, aralarındaki güçlü iletişim sayesinde oluyor. Bu iletişimde Doğa Derneği’nin rolü büyük. Doğa Derneği’nin yürüttüğü, Türkiye’deki Önemli Doğa Alanları’nın belirlenmesi ve korunması gibi konuları içeren projeleri kapsamında, ülkemizdeki yerel kuş gözlem topluluklarının desteklenmesi sağlanıyor. Şu anda kuş gözlemcilerinin, Toygar isimli bir e-grupları, internet siteleri, 3 ayda bir yayımlanan kuşçu bültenleri var. Ayrıca kuşçular için, şenlikler, konferanslar, arazi çalışmaları düzenleniyor. Bu sayede birikimlerini, gözlemlerini paylaşıyorlar. Böylece topluluklar, bulundukları bölgelerdeki, Önemli Kuş Alanları’nın (ÖKA) ve bu alanların üzerindeki tehditlerin, belirlenmesini sağlayarak ülkemizin doğasının korunmasına büyük katkıda bulunuyorlar.

H.Çağlar İnce- Ege Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu(EKGT)